Artist:
Antonio del Pollaiolo
Title:
Ercole e Anteo
Year:
1475
Adress:
Museo Nazionale del Bargello
Boosheid ten top
Weet je nog de laatste keer dat je boos was? Beeld dat in, terwijl je dit kunstwerk van Pollaiolo bekijkt.
Één jongeman (Ercole) grijpt een andere bij de middel, trekt met alle kracht naar zich toe en buigt naar achteren. De andere jongeman Anteo) schreeuwt het uit van pijn, heeft de rug in een geforceerde hoek, duwt met de linkerhand hard op het hoofd van de ander, spartelt met de benen.
Dit beeld is gemaakt terwijl ongeveer honderd jaar eerder de beelden stijf en emotieloos waren. Kun je de revolutie via dit beeld voorstellen?
Het leuke is dat Ercole en Anteo veel op elkaar lijken. Ze hebben dezelfde gekronkelde lange neus, slordige bos haren, elegant athletisch lichaam. En ze zijn beiden boos: de ene in alle stilte, de andere krijsend.
De verschillen zijn daardoor ook goed vergelijkbaar. Ercole kijkt gefocust, heeft de mond gesloten, concentreert zich op de greep, staat met de benen evenwijdig. Anteo heeft de ogen gesloten, de mond volledig open gesperd, heeft de controle over de ledematen verloren.
Boosheid kan verstopt zijn in een aanvallende handeling. Het kan ook verstopt zijn in een machteloos krijsen.
Door Theo, www.artatsite.com
H.W. Janson (1991):
Antonio del Pollaiuolo (1431 - 1498) had vermoedelijk in Ghilberti’s atelier, een opleiding als houtsmid en metaalbewerker gekregen en was diep onder de indruk gekomen van Donatello en Catagno, maar ook van de klassieke kunst. Dit was zijn uitgangspunt toen hij het zeer persoonlijke beeldje schiep dat hij Hercules en Antaeus noemde.
Het vervaardigen van een vrijstaande groep bestaande uit twee hevig worstelende figuren was op zichzelf al een gewaagde onderneming, maar nog verrassender is de wijze waarop Pollaiuolo zijn compositie een centrifugale impuls heeft geschonken: ledematen die uit een centraal punt in alle richtingen slechts kunnen volgen als wij het beeldje ronddraaien. Ondanks de gewelddadige actie is de groep volmaakt uitgebalanceerd. Om de centrale as te doen uitkomen heeft Pollaiuolo het bovenlijf van Ataeus als het ware op het onderlijf van zijn tegenstander geënt.
Er bestaat voor dit ontwerp bij vroegere beeldengroepen, in welke grootte dan ook, geen precedent, noch in de Oudheid noch in de Renaissance. De kunstenaar heeft eenvoudig aan een compositie, zoals ze alleen werden getekend of geschilderd, een derde dimensie gegeven.
Zelf was hij schilder en graveur, en wij weten dat hij omstreeks 1465 voor het De Medici-paleis een groot, nu verloren gegaan schilderij van Hercules en Antaeus heeft gemaakt.
Weet je nog de laatste keer dat je boos was? Beeld dat in, terwijl je dit kunstwerk van Pollaiolo bekijkt.
Één jongeman (Ercole) grijpt een andere bij de middel, trekt met alle kracht naar zich toe en buigt naar achteren. De andere jongeman Anteo) schreeuwt het uit van pijn, heeft de rug in een geforceerde hoek, duwt met de linkerhand hard op het hoofd van de ander, spartelt met de benen.
Dit beeld is gemaakt terwijl ongeveer honderd jaar eerder de beelden stijf en emotieloos waren. Kun je de revolutie via dit beeld voorstellen?
Het leuke is dat Ercole en Anteo veel op elkaar lijken. Ze hebben dezelfde gekronkelde lange neus, slordige bos haren, elegant athletisch lichaam. En ze zijn beiden boos: de ene in alle stilte, de andere krijsend.
De verschillen zijn daardoor ook goed vergelijkbaar. Ercole kijkt gefocust, heeft de mond gesloten, concentreert zich op de greep, staat met de benen evenwijdig. Anteo heeft de ogen gesloten, de mond volledig open gesperd, heeft de controle over de ledematen verloren.
Boosheid kan verstopt zijn in een aanvallende handeling. Het kan ook verstopt zijn in een machteloos krijsen.
Door Theo, www.artatsite.com
H.W. Janson (1991):
Antonio del Pollaiuolo (1431 - 1498) had vermoedelijk in Ghilberti’s atelier, een opleiding als houtsmid en metaalbewerker gekregen en was diep onder de indruk gekomen van Donatello en Catagno, maar ook van de klassieke kunst. Dit was zijn uitgangspunt toen hij het zeer persoonlijke beeldje schiep dat hij Hercules en Antaeus noemde.
Het vervaardigen van een vrijstaande groep bestaande uit twee hevig worstelende figuren was op zichzelf al een gewaagde onderneming, maar nog verrassender is de wijze waarop Pollaiuolo zijn compositie een centrifugale impuls heeft geschonken: ledematen die uit een centraal punt in alle richtingen slechts kunnen volgen als wij het beeldje ronddraaien. Ondanks de gewelddadige actie is de groep volmaakt uitgebalanceerd. Om de centrale as te doen uitkomen heeft Pollaiuolo het bovenlijf van Ataeus als het ware op het onderlijf van zijn tegenstander geënt.
Er bestaat voor dit ontwerp bij vroegere beeldengroepen, in welke grootte dan ook, geen precedent, noch in de Oudheid noch in de Renaissance. De kunstenaar heeft eenvoudig aan een compositie, zoals ze alleen werden getekend of geschilderd, een derde dimensie gegeven.
Zelf was hij schilder en graveur, en wij weten dat hij omstreeks 1465 voor het De Medici-paleis een groot, nu verloren gegaan schilderij van Hercules en Antaeus heeft gemaakt.