Art@Site www.artatsite.com Vitaly, Alexander Melamid Komar Telefooncel met Stalin
Artist:

Vitaly Komar, Alexander Melamid

Title:

Telefooncel met Stalin

Year:
1986
Adress:
Gemeentemuseum Den Haag
Website:
www.buitenbeeldinbeeld.nl:
Stalin met haring in de hoerige telefooncel is het eerste werk van de kunstenaars in de openbare ruimte. In eerste instantie was de standplaats van cel type TE256 in de Geleenstaat in de roze buurt.
De kunstenaars plaatsten Stalins buste op donkerrood fluweel en in gezelschap van een oubollig burgerlijk schemerlampje en een haring. Kortom, Stalin zat er in zijn ‘hotelkamertje’ tussen zijn grootste liefhebberijen: hoeren en haring, het eten van de vis zou potentieverhogend werken. Eigenlijk hoorde de buste volgens de kunstenaars iedere dag verse haring te krijgen, maar om praktische redenen ligt er een plastic exemplaar.
Het werk is bedoeld als ironisch commentaar op een complexe wereld, het verwijst naar de macht en het burgerlijke en is een aanklacht tegen het communisme. De dictator, man van staal en vrouwenliefhebber, is hier gevangen gezet in zijn beperkte wereldje.
De telefooncel maakte veel los bij het publiek, ook vandalisme. Het kunstwerk werd bespot en al snel sneuvelden de ruiten. Uiteindelijk verwerd het tot een afvalbak en urinoir. In 2002 verhuisde het werk daarom naar de statige Statenbuurt, tot afgrijzen van omwonenden, maar inmiddels is men aan het werk gewend.
Eind jaren zestig werden de twee vrienden tijdens hun opleiding aan de Academie in Moskou. In het toenmalige Rusland begaven ze zich al buiten getrokken kaders. Ze leerden heldhaftige portretten te schilderen van Stalin en robuuste arbeiders, maar ze maakten hun eigen pop-art variant. Deze kunstvorm verhief alledaagse dingen (zoals een soepblik) tot kunstobject; Komar en Melamid maakten juist wat groot en belangrijk gevonden werd (zoals Stalin en het communisme) onbelangrijk en klein in hun kunst.
In 1977 zijn ze vanuit de Sovjet Unie via Israël geëmigreerd naar New York. In 2003 is het duo na 36 jaar samenwerking uit elkaar gegaan.

www.jegensentevens.nl:
Het lijkt net een slapstick van Monty Pyhton, John Cleese kan elk moment uit de telefooncel banjeren met zijn karakteristieke silly walk.
De kritiek die het werk uitstraalde in de postmodernistische jaren 80 en 90 lijkt te zijn vervaagd. Kinderen zien een vreemde man met een grote snor in een cel met een vis en een lampje. Grappig toch? Karl Marx zei: ' De geschiedenis herhaalt zich, eerst als tragedie en daarna als klucht'. Gezien de beelden die ik vandaag op 1 mei, Internationale Dag van de Arbeid, op het NOS Journaal in verwondering zag langs komen – de megalomane viering van het communisme van Lenin en Poetin in Rusland (werd in een ademteug genoemd) en van pro-Russische aanhangers in de Krim en Sebastopol – ben ik wel eens bang dat we in een klucht zonder goede grappen beland zijn.

www.nrc.nl:
Arkesteijn omschrijft het kunstwerk als zeer belangrijk voor Nederland. Buiten het beeld van Stalin in Den Haag zijn er volgens hem geen andere werken van Komar en Melamid in ons land. ,,Het beeld is uniek en heeft vele betekenissen. Het zou zonde zijn als het zou verdwijnen, en die dreiging was er'', zegt de conservator. ,, Gelukkig ziet de cultuurafdeling van de gemeente ook het belang. Zij betalen de kosten van het opknappen.''