Art@Site www.artatsite.com Alex da Silva Slavernijmonument – Clave
Artist:

Alex da Silva

Title:

Slavernijmonument – Clave

Year:
2013
Adress:
Lloydstraat
Website:
www.bkor.nl:
Het is in 2013 precies 150 jaar geleden dat Nederland de slavernij afschafte. Op 1 juli 1863 werden de slaven in de toenmalige koloniën Suriname en Nederlandse Antillen vrij verklaard. Tegenwoordig wonen meer dan 80.000 nazaten van dat Nederlands Caribisch verleden in Rotterdam. Sommigen van hen zijn directe nakomelingen van slaven, anderen stammen af van contractarbeiders, die de slaven moesten vervangen nadat de slavernij was afgeschaft. Daarnaast dragen zo’n 23.000 Kaapverdische Rotterdammers een eigen slavenverleden met zich mee (het slavernijsysteem van de Amerika’s is eerst uitgetest op de Kaapverdische eilanden).
Deze alomtegenwoordigheid van de geschiedenis rechtvaardigt een Rotterdams Slavernijmonument, stelden nazaten die zich organiseerden en het CBK Rotterdam benaderden. Kunstenaar Alex da Silva ontwierp een monument dat deze geschiedenis markeert op een cruciale locatie, de stadshavens. Met optredens en toespraken werd dit Slavernijmonument aan de Lloydstraat 300 in Rotterdam op zondag 16 juni 2013 feestelijk onthuld door Ronald Plasterk, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, professor dr. A. van Stipriaan Luïcius, curator en professor bij Tropenmuseum en loco-burgemeester Hamit Karakus.
De keuze voor het Lloydkwartier hangt samen met de ‘driehoekshandel’ waar de slavenhandel onderdeel van was. Rotterdamse schepen vertrokken met handelswaar (vuurwapens, aardewerk, sterke drank) naar Afrika, waar de lading werd geruild tegen slaven, die naar Suriname werden gebracht en daar verkocht. De slaven kwamen dus niet naar Rotterdam en de handel speelde zich af buiten het gezichtsveld van de Rotterdammer. Wel zichtbaar in Rotterdam waren de handelaren, hun schepen en producten in de haven, en hun exorbitante levensstijl verworven dankzij de lucratieve slavenhandel. Een locatie voor een kunstwerk dat zich op de slavernij wil bezinnen, moet dus een relatie hebben met het havengebied.
Het Lloydkwartier hoort bij de centraal gelegen stadshavens die een ontwikkeling doormaken die filosoof Henk Oosterling kenschetste als de transitie van ‘industrieel staal’ naar ‘cultureel staal’: hun industriële functies worden vervangen door een culturele invulling van deze gebieden. Dat blijkt in het Lloydkwartier: moderne, industriële bedrijvigheid met reders en havenarbeiders maakte plaats voor een postmoderne, creatieve industrie met ontwerpers en televisiestudio’s. Door deze culturele opwaardering biedt het Lloydkwartier ruimte voor andere mentaal-culturele verhalen. Dat maakt het een geschikte locatie voor een hedendaags kunstwerk, dat zich wil laten inspireren door het aandeel van de Rotterdamse haven in de internationale slavenhandel.
Kunstenaar Alex da Silva heeft het kunstwerk vormgegeven als een overgang van ‘industrieel staal’ naar ‘cultureel staal’: opgetrokken vanuit verschillende soorten staal stelt de sculptuur een schip voor dat de vormen van een muzieksleutel heeft, met daarop dansende figuren. Die hybride vorm toont de overgang tussen twee tijdperken. Zijn kunstwerk eerbiedigt het historisch belang van de plek voor Rotterdam en is zelf ook de uitdrukking van het nieuwe, culturele Rotterdam. Dat laatste was een uitdrukkelijke wens van de initiatiefnemers: niet louter een ‘geschiedenisles’ geven, maar het tonen van een gedeelde geschiedenis aan Rotterdam en het besef dat de nazaten van de slavernij ook Rotterdammers zijn. Deze weidse locatie met uitzicht op de Maas heeft genoeg mogelijkheden om bij het jaarlijkse ‘Keti Koti’ (de herdenking afschaffing slavernij op 1 juli) gezamenlijk af te reizen naar het beeld.
Alex da Silva (Luanda – Angola, 1974) groeide vanaf 1975 op op de Kaapverdische eilanden. Hij kwam op 28 juni 1993 naar Nederland om te studeren aan de Willem de Kooning Academie te Rotterdam. Sindsdien werkt hij als schilder en beeldhouwer in Rotterdam en op de Kaapverdische eilanden en exposeert in galeries en kunstruimtes in Portugal, Curaçao, Dubai en de Kaapverdische eilanden.

ketikotirotterdam.nl:
Het ontwerp, met als titel Clave, is van de hand van de Rotterdamse kunstenaar Alex da Silva. Hij vond inspiratie in dans en ontwierp slaven die zich bovenop de vorm van een schip ontpoppen als dansers op weg naar hun vrijheid. Da Silva: Dans is niet alleen bevrijdend, maar brengt ook culturen samen.’
Het materiaal is van metaal ( Cortenstaal en thermisch verzinkt staa) en heeft het volgende formaat: 900 cm breed x 120 cm diep x 450 cm hoogte.

www.cbkrotterdam.nl:
Brons is zwaar en hij wilde geen zwaar materiaal voor een onderwerp dat al zo beladen is.